ایران کشوری قدرتمند در منطقه خاورمیانه و حتی اسیا است. کشوری که با بومی سازی مدرن‌ترین موشک‌ها و تجهیزات نظامی و تجربه ۸ سال جنگ توانسته یک قدرت بزرگ در دنیا باشد.

جمهوری اسلامی ایران موشک‌های مختلفی در بردهای مختلف و با ویژگی‌های متفاوت در اختیار دارد. موشک‌های خلیج‌فارس، قیام، سجیل، قدرF، شهاب ۳ و ... جزو مشهور‌ترین موشک‌های ایران به شمار می‌روند.

موشک خلیج فارس، با اثر تخریبی بسیار بالا و امکان سلب واکنش از هدف

موشک خلیج فارس با سرعتی مافوق صوت و عملکرد بالستیک، تمام معادلات حاضرین در خلیج فارس را برهم زد.

این موشک با شعاع بُرد عملیاتی ۳۰۰ کیلومتر، به صورت هدایت ترکیبی عمل می‌کند به طوری که جستجوگر آن در فاز نهایی بر روی هدف قفل کرده و در این حالت، شناور دشمن هیچ راه گریزی از اصابت آن -که کلاهکی با حدود ۴۵۰ کیلوگرم مواد منفجره دارد- نخواهد داشت.

سوخت موشک خلیج فارس جامد است و این موشک توسط مرکز تحقیقاتی نیروی هوافضای سپاه طراحی و توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده و یکی از شاهکارهای سردار شهید حسن طهرانی مقدم به حساب می‌آید.

خلیج فارس در حقیقت نسل جدیدی از موشک فاتح ۱۱۰ محسوب می‌شود اما با توجه به شکل طراحی دماغه این موشک می‌توان به تفاوت بین این خلیج فارس و فاتح پی برد.

به نظر می‌رسد موشک خلیج فارس در نوک کلاهک خود از یک سامانه الکترواپتیک پیشرفته برای کشف اهداف در هنگام بازگشت به جو بهره می‌برد که این امکان را به موشک می‌دهد تا در زمان حمله، مستقل بوده و خود اقدام به کشف هدف کرده و خود را به سمت هدف هدایت کند.

هدفی که «خلیج فارس» مامور انهدام آن است، بسیار بزرگ بوده و یک غول تمام فلزی با وزنی در حدود ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تن و با ابعادی در حدود ۳۰۰ متر طول و بیش از ۷۰ متر عرض به شمار می‌رود‌.

ناوهای هواپیمابر از بزرگ‌ترین کشتی‌های موجود در دریا‌ها بوده که علاوه بر ابعاد بسیار عظیم خویش کاملا زره پوش هستند. دستیابی به چنین هدفی که بسیار بزرگ و به لحاظ سرعت و مانور تنبل است، امکانپذیر به نظر می‌رسد اما در نوع خود از آنچنان حفاظت و تدابیری بهره‌مند است که امکان دستیابی به آن را برای موشکهای کروز و قایق‌های تند‌رو سخت کرده است.

بعنوان مثال ناوهای هواپیمابر آمریکایی هر کدام با استفاده از تعداد زیادی کشتی‌های پشتیبانی دفاع هوایی و حتی زیردریایی‌های تهاجمی حفاظت می‌شوند که تعداد زیادی از آن‌ها هم عرض با ناو حرکت کرده و مقابل مسیر موشکهای کروز قرار می‌گیرند تا اجازه ورود به حریم ناوهواپیمابر را نیابند.

علاوه بر آنکه خود ناو و ناوشکن‌های همراه آن هم به تعداد زیادی از سامانه‌های توپی و موشکی مقابله با موشک‌های کروز مجهز هستند اما در این می‌ان، موشک بالستیک خلیج فارس با عبور آسان از تمام این موانع، با فرود مافوق صوت از ارتفاع بالا، عملا چنین تدابیری را بلااستفاده می‌کند.

این موشک با سرعت بالای خود که حدود ۳ برابر سرعت صوت اعلام شده (تقریباً ۱۰۲۰ متر بر ثانیه) دارای انرژی جنبشی بالایی است که با وجود حرکت شیرجه‌ای بر روی هدف در مرحله نهایی پرواز، که به این انرژی می‌افزاید، اثر تخریبی بسیار بالایی دارد و امکان واکنش را نیز از هدف خود سلب می‌کنند.

مجهز بودن «خلیج فارس» به یک کلاهک ۶۵۰ کیلوگرمی که تنها ۶۵ کیلوگرم کمتر از کل جرم یک موشک کروز ضدکشتی نور است، قدرت تخریبی باورنکردنی برای این سلاح ضد کشتی ایجاد می‌کند و شاید تنها اصابت یک فروند از این موشک برای آسیب رسانی بسیار جدی به یک ناوشکن و یا خارج کردن یک ناوهواپیمابر از رده عملیاتی کافی باشد.

همچنین برد ۳۰۰ کیلومتری خلیج فارس، تقریباً تمام خلیج همیشه فارس و دریای عمان را پوشش می‌دهد که به معنی از بین رفتن امکان اجرای امن عملیات در این گستره برای نیروهای فرامنطقه‌ای است.

موشک زلزال بارشی، دارای ۳۰ بمب ۱۷ کیلویی

موشک زلزال با سرجنگی تکی و موشک زلزال بارشی دو نمونه از جدید‌ترین محصولات صنعت موشکی کشور هستند که برای اولین بار در نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه رسما به مردم و دشمنان ایران اسلامی ارائه شدند.

این موشک‌ها همنام خانواده‌ای از مهم‌ترین و مشهور‌ترین راکت‌های ایرانی بوده که در دهه ۱۳۷۰ تولید شده، دارای چند گونه مختلف با بردهای اعلام شده ۱۲۵ تا ۲۷۰ کیلومتر و سرجنگی ۴۵۰ تا ۹۰۰ کیلوگرم هستند. از این رو دوربرد‌ترین و مخرب‌ترین راکت‌های ایرانی نیز محسوب می‌شوند.

تسنیم نوشت: دستیابی به راکت‌های سوخت جامد کوتاه برد، یکی از اهداف اولیه برنامه موشکی کشورمان از اواسط جنگ تحمیلی بوده که گفته می‌شود در این راستا اولین راکت از این نوع با برد ۱۷۰ کیلومتر آزمایش شده و بعد‌ها از لحاظ برد و محموله جنگی، در چند نسل توسعه یافته است.

برای اولین بار، در رزمایش پیامبر اعظم۶ بود که این راکت‌ها از روی لانچرهای ۳تایی شلیک شد که این امر شلیک تعداد بیشتری از موشک‌های زلزال در مدت زمان کم را امکان‌پذیر کرده و موجب می‌شود تا تعداد موشک‌های بیشتری برای پرتاب در آنِ واحد آماده شوند.

30 بمب ۱۷ کیلویی در موشک زلزال بارشی بکارگرفته شده که این بمب‌ها در فاصله نزدیک به زمین پخش می‌شود و برای زدن باند فرودگاه و تجهیزات پخش شده روی زمین مناسب است.

این نوع کلاهک محوطه نسبتاً گسترده‌ای را در زمان فرود مورد اصابت قرار می‌دهد.

در حقیقت کلاهک بارانی برای انهدام یک هدف واحد طراحی نشده بلکه برای آسیب رسانی به محوطه‌ای از اهداف پراکنده استفاده می‌شود.

بنا بر گفته یکی از فرماندهان نیروی هوافضای سپاه، موشک «زلزال بارشی» هم از لحاظ عملیاتی و هم به لحاظ اقتصادی با ۳۶ راکت زلزال برابری می‌کند.

 گرافیک لحظه جدایش بمبهای بکارگرفته شده در موشک زلزال بارشی

راکت‌های زلزال به لطف بهره‌مندی از پرتابگرهای تمام متحرک و نیمه متحرک امکان شلیک از هر نقطه‌ای را دارند.

موشک سجیل، با برد ۲۰۰۰ کیلومتر

موشک «سجیل» همانند موشک قدر (مدل پیشرفته و ارتقا یافته شهاب۳ با برد حدود ۲هزار کیلومتر) در نیمه دوم دهه ۸۰. ش معرفی شده و برخی آنرا بر‌ترین موشک بالستیک ایرانی می‌دانند.

این موشک (محصول پروژه عاشورا)، اولین موشک دوربُرد سوخت جامد ایران، به سرعت و تنها ظرف چند دقیقه آماده پرتاب شده و پس از شلیک نیز پرتابگر آن به سرعت محل را ترک می‌کند. این ویژگی باعث کاهش احتمال نابودی موشک قبل از پرتاب می‌شود.

همچنین به دلیل شتاب بسیار بالای سجیل، امکان ردگیری آن در فازهای اولیه پرتاب بسیار کم و عملآً شانس دشمن برای انهدام این موشک در طی پرواز را ناچیز می‌کند.

بُرد سجیل ۲۰۰۰ کیلومتر عنوان و تاکنون در ۲ نمونه سجیل ۱ و ۲ معرفی شده است.

این موشک از نوع دو مرحله‌ای بوده که پس از اتمام سوخت مرحله اول، این بخش از موشک جدا شده و مرحله دوم روشن می‌شود. با اینکار، بخشی از جرم بدنه که خالی شده و بار اضافه محسوب می‌شود، از موشک جدا شده و به افزایش بُرد کمک می‌کند.

سجیل با خروج از جو و طی مسیر در چنین ارتفاعی به داخل جو بازگشته و با سرعت حدود ۱۳ ماخ (حدود۴۳۰۰ متر بر ثانیه) به سوی هدف سرازیر می‌شود که انهدام آنرا برای تمام سامانه‌های دفاع هوایی موجود «ناممکن» کرده است.

فناوری سوخت جامد مرکب که در این موشک استفاده شده نیز علاوه بر ویژگی‌های رانشی مطلوب، عمر انبارداری بالایی را نیز برای آن به دنبال دارد.

سامانه‌های هدفگیری ناوبری و هدایت سجیل دقت بسیار بالایی را برای آن به ارمغان آورده‌اند که برای این موشک ارزش عملیاتی زیادی را ایجاد کرده است.

موشک سجیل ۲ نیز از سوخت جامد استفاده می‌کند که نسل جدیدتری از سوخت موشک به شمار می‌رود. همچنین این موشک از سرعت و دقت بیشتری در برخورد با هدف بهره برده و از عملکرد منحصر به فردی در سیستم ناوبری به نسبت دیگر موشکهای زمین به زمین ایران برخوردار است.

موشک‌های سوخت مایع با توجه به نیاز به شارژ شدن سوخت در مخازن پیش از پرتاب، زمان آماده‌سازی زیادی دارند. در این حالت امکان شناسایی موشک پیش از پرتاب وجود دارد. برای رفع این مشکل از سال‌ها پیش سیلوهای زیرزمینی برای پرتاب موشک‌های بالستیک در نقاط مختلف کشور ساخته شده که می‌توان موشک شارژ شده و آماده شلیک را تا چند ماه در آن‌ها نگاه داشت.

مشرق نوشت: موشک سجیل نیز مانند قدر و عاشورا در نیمه دوم دهه ۱۳۸۰ خورشیدی معرفی شده و برخی آنرا بر‌ترین موشک بالستیک ایرانی می‌دانند. گواه این مدعا اعتراف کار‌شناسان خود دشمن در نبود مشابه خارجی برای سجیل است. سجیل اولین موشک دوربرد سوخت جامد ایران و به احتمال بسیار بالا خط شکن موشک‌های ایرانی در جهت محو اسرائیل از روی نقشه (در صورت نیاز به استفاده از عامل نظامی) خواهد بود. این به دلیل سامانه پرتاب متحرک با قابلیت حمل موشک آماده پرتاب است.

شهاب، نامدار‌ترین موشک بالستیک

این نسل از موشک‌های بالستیک ایرانی را باید نامدار‌ترین آن‌ها دانست که در ۳ رنج شهاب۱، ۲ و۳ تولید شدند.
در واقع جمهوری اسلامی ایران در اولین گامهای خود برای تولید موشک در داخل، شهاب ۱ را با بُرد ۳۰۰ کیلومتر از روی موشک اسکادB ساخت و حدود ۲ سال بعد، موشک شهاب ۲ با بُرد ۵۰۰ کیلومتر ساخته شد.

بعد از آن بود که با الگو برداری از روی موشک اسکاد C، اولین موشک جمهوری اسلامی ایران با هدف اصابت به سرزمین‌های اشغالی با نام شهاب ۳ تولید شد.

این موشک بُردی در حدود ۱۱۵۰ کیلومتر داشت که برای اصابت به سرزمین‌های اشغالی می‌بایست از منطقه‌ای نظیر گیلانغرب شلیک می‌شد.

پس از آزمایش موشک شهاب ۳ در سال ۱۳۷۷ و اعلام مشخصات آن از جمله بُرد، نگاه دشمنان به توانایی موشکی ایران تغییر کرد زیرا ارائه نمونه‌های جدید‌تر، دوربرد‌تر و دقیق‌تر از خانواده موشکهای شهاب نشان دهنده رسیدن ایران به سطوح بالای فناوری موشکی بود که نوید محصولات مخوف‌تری را در آینده می‌داد.

نمونه‌های مختلفی از شهاب۳ تولید و به خدمت نیروهای مسلح کشور درآمده است که از نظر بُرد و زیرسامانه‌ها ارتقاء یافته‌اند اما همگی یک مرحله‌ای سوخت مایع بوده و از سامانه هدایت اینرسیایی برخوردارند.

از جمله می‌توان به نمونه‌ پیشرفته‌تر شهاب ۳ با نام «قدر» با قابلیت بهره‌گیری از کلاهک‌های Multi War Head (بارانی)، تولید و تحویل رده‌های عملیاتی گردیده که قابلیت هدف‌گیری تا بُرد ۲هزار کیلومتر را دارند.

قدر البته در ۲ نوع قدر F و قدر H تولید شده که برد این موشک در نوع دوم آن چیزی در حدود ۱۳۵۰ کیلومتر است.

فاتح با دقت فوق العاده و قابلیت انهدام اهداف متحرک دریایی

موشک مایل پرتاب «فاتح-۱۱۰» را در کنار بسیاری از ویژگی‌های منحصر به فردش-از جمله دقت فوق العاده- باید اولین گام مهم ایران

در سطراحی و ساخت موشک یالستیک سوخت جامد نیز دانست.

نمونه‎های مختلف این موشک با بُردهای ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر دارای محموله انفجاری شدید به جرم ۴۵۰ کیلوگرم است که سرعت آن به ۱. ۵ کیلومتر بر ثانیه می‌رسد. این موشک از سامانه‎های پیشرفته هدایت و ناوبری برخوردار است و تا پایان مسیر هدایت می‌شود.

بنا بر مطالب اعلام شده از رسانه ملی خطای موشک فاتح-۱۱۰ کمتر از ۱۰ متر بوده که این در مورد نوع دریایی آن –خلیج فارس- از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است زیرا مأموریت آن انهدام اهداف متحرک دریایی است.

این میزان خطا بسیار کم و در حد سامانه‎های زمین به زمین کشورهای تراز اول در صنعت موشکی محسوب می‌‎شود که نشان از پیشرفت چشمگیر کشورمان در زمینه کاهش خطا و افزایش دقت سامانه‎های موشکی سطح به سطح دارد.

موشک قیام، با هدف انهدام پایگاه‌ها و منافع آمریکایی در اطراف ایران

موشک جدید که «قیام» نام داشت، با بُرد ۸۰۰ کیلومتر جدید‌ترین موشکی بود که توسط وزارت دفاع و با ایده اولیه سردار شهید طهرانی مقدم با یک هدف خاص ساخته شد: «انهدام پایگاه‌ها و منافع آمریکایی در اطراف ایران»

موشک ۶ تُنی «قیام» را در حقیقت باید «دروازه ورود ایران به عرصه جدید در ساخت موشک‌های بالستیک» دانست به طوری که می‌توان گفت تجربه ۲۵ ساله صنعت دفاعی کشور (تا آن روز) در عرصه هوافضا در این موشک خلاصه می‌شد؛ موشکی که نداشتن بالک به عنوان یکی از ویژگی‌های آن، علاوه بر افزایش سرعت، قابلیت پرتاب موشک از انواع لانچرهای خاص را به آن می‌دهد.

این موشک بالستیک بنا بر ماموریت‌های تعریف شده، با طول حدود ۱۱. ۵ متر و وزن سرجنگی ۶۵۰ کیلوگرم می‌تواند اهداف را در فواصل مختلف مورد اصابت قرار دهد.

موشک بالستیک سوخت مایع قیام، قابلیت پرتاب از سیلوهای مخصوص و پرتابگر را داراست و سقف پرواز آن در حداکثر بُرد، به ۱۹۵ کیلومتر می‌رسد.

از ویژگی‌های بارز موشک «قیام» این است که احتمال ردیابی، شناسایی و مورد اصابت قرار گرفتن آن توسط سیستم‌های ضد موشک (مانند پاتریوت، ارو و...) به علت سرعت بالا هنگام پرتاب، چرخشی شدن، استفاده از آلیاژ خاص و جذاب امواج رادار و به احتمال زیاد استفاده از کلاهک ۳ تکه MIRV به شدت کاهش یافته است.

موشک‌های هرمز ۱ و ۲ را با توجه به شباهت زیادشان به موشک کلاس فاتح، می‌توان امتداد بهینه شده و ارتقا یافته همین خانواده دانست که جزو دقیق‌ترین موشک‌های ایرانی محسوب می‌شوند.

به گفته سردار حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه، برد موشک هرمز ۱ در حدود ۳۰۰ کیلومتر اعلام و سرعت موشک هرمز ۲ نیز بین ۴ الی ۵ برابر سرعت صوت بیان شد.

موشک هرمز، با وزن سرجنگی بین ۴۵۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم

تسنیم می‌نویسد: موشک هرمز ۱ (ضدرادار) بر خلاف موشکی مثل خلیج فارس که از هدایت اپتیکی بهره می‌برد و یا موشک فاتح ۱۱۰ که از یک جستجوگر راداری استفاده می‌کند، از جستجوگرهای امواج راداری بهره برده و در به منبع انتشار آن‌ها حمله می‌کند.

وزن سر جنگی این موشک به طور رسمی اعلام نشده است اما با توجه به شباهت آن به خانواده موشکهای فاتح ۱۱۰ و همچنین موشک خلیج فارس، می‌توان وزن سرجنگی این موشک را بین ۴۵۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم تخمین زد.

در تصاویر منتشر شده از زمایش این موشک مشخص شد هرمز – ۱ توانسته است کانتنری به طول تنها ۶ متر را که راداری بر روی آن نصب شده بود را منهدم کند که دقت و عملکرد فوق العاده‌ای محسوب می‌شود.

سردار حاجی‌زاده در این باره می‌گوید: «هرمز ۱ می‌تواند رادارهای روی ناو هواپیمابر یا یک سایت پاتریوت در خشکی و یا یک سایت راداری جستجو‌گر را منهدم کند.»
هدف دیگری که می‌توان بر ضد آن از موشک هرمز استفاده کرد، شناورهای نظامی هستند که امروزه تعداد زیادی از آن‌ها با ابعاد بسیار بزرگ در خلیج فارس در حال تردد می‌باشند.

همچنین باید گفت نکته دیگر در مورد سامانه موشکی هرمز -۱ بحث تحرک بالای این سامانه است که بر روی یک پرتابگر با تحرک بالا قرار دارد. شلیک این موشک به همراه شلیک موشکی مثل خلیج فارس می‌تواند برای هر دشمنی در سطح دریا یک کابوس واقعی باشد، زیرا حالا دشمن با دو نوع موشک فوق العاده سریع رو به رو است که از دو سیستم هدایتی کاملا متفاوت بهره برده و مقابله با هر کدام از آن‌ها مشکلات خاص خود را دارد.